We willen ons paard graag ontwikkelen tot een happy athlete, maar die ontwikkeling gaat niet altijd zoals verwacht. Heb jij je wel eens afgevraagd of dat wat jij van je paard verlangd of verwacht wel realistisch en fair is? Heel vaak zien we wel waar het misgaat bij anderen, maar hoe zit het bij jezelf? Hoe objectief kun je nog kijken naar jouw eigen pad die je met je paard hebt uitgestippeld? Wanneer ben je je paard nog aan het ontwikkelen tot een happy athlete en wanneer slaat dit om in hem pushen om jou te pleasen? Ik ging met springruiter Wesley Mulder in gesprek over wanneer verwachtingen die niet matchen met wat ons paard ons kan bieden.
Wesley; “Veel vaker dan dat we denken hebben we een te hoge of niet realistische verwachtingen van onze paarden. Dit gaat vaak onbewust en het zorgt ervoor dat we ons paard niet de training, verzorging of leiding geven die hij op dat moment nodig heeft. Dat we verkeerde verwachtingen krijgen van onze paarden ontstaat vaak geleidelijk. Als je elke dag met een paard bezig bent, dan vergroei je een beetje met je paard. Helemaal als je maar één paard hebt of rijdt, dan is dat paard jouw referentiekader en word je horsemanship niet altijd voldoende uitgedaagd of aangescherpt.
Het is de grootste uitdaging van iedere ruiter om een reële verwachting van zijn of haar paard te hebben. Het is heel belangrijk dat je in je paard geloofd, juist als je een positieve verwachting van je paard hebt, dan zal hij beter presteren en soms misschien boven zichzelf uitstijgen (lees ook de blog over het belang van het geloven in je paard). Aan de andere kant; als je verwachting té positief is en je verwachtingen komen dan niet uit, kun je teleurgesteld, onzeker of gefrustreerd raken. Een paard is wie hij is, hij heeft zijn talenten en beperkingen en het is aan ons om het paard op de juiste manier te trainen tot een happy athlete.
Motivatie en vertrouwen
Wesley wil zijn paarden graag gemotiveerd houden en vertrouwen geven, maar is daar ook wel eens mee de mist in gegaan; “Vroeger had ik een paard die heel moeilijk door de drie sprong ging. Hij kon het vaak net niet halen. Ik ging thuis steeds harder oefenen; hoger, moeilijker, breder, verder. Ik dacht destijds, als het thuis lukt dan valt het op concours mee. Niks is minder waar, ik verhoogde hiermee het stress level driesprong juist aanzienlijk. Elke keer als mijn paard een driesprong moest nemen, dan verwachtte hij al dat het moeilijk zou worden. Ik kijk er nu anders tegen aan en maak het in de training juist eerder makkelijker. Ik zet de hindernissen lager en smaller, zodat mijn paard vertrouwen krijgt. Dit vertrouwen neem ik dan weer mee naar het parcours en als het dan even wat moeilijker wordt, kun je hierop terugvallen. Je hebt dan het vertrouwen gewonnen van je paard en hij zal het dan eerder even voor je doorzetten als het even moeilijk wordt.”
Afnemende prestaties
Soms kan het ook zijn dat een paard heel goed presteert en dat de prestaties ineens afnemen. De vraag is dan; hoe komt dat? “Een lesklant van mij was helemaal vastgelopen met haar paard. Aanvankelijk had ze veel plezier met het paard en in het eerste jaar reed zij hoge punten en won ze regelmatig. Het tweede jaar eindigde ze steeds vaker in de middenmoot en daarna ging het bergafwaarts. Het vertrouwen tussen paard en ruiter was compleet weg, ze zat er met tegenzin op en het paard had ook duidelijk geen plezier meer in het werk. Ik ben een maand of drie geleden met deze combinatie aan de slag gegaan en op een bepaald moment zag ze het echt niet meer zitten. Ze wist niet meer wat ze moest doen en overwoog het paard weg te doen. Ze was bij een ander paard gaan kijken en met dat paard kon ze meteen goed uit de voeten.
Op zulke momenten is het goed om eens goed in de spiegel te kijken. Die heb ik haar ook voorgehouden en haar de vraag gesteld hoe het zo is gekomen dat het paard niet meer met plezier voor haar wilde werken? Nu had dat paard zijn bouw misschien niet helemaal mee en kun je daar gerust wel wat op aanmerken, maar feit bleef wel dat hij eerder wél goed presteerde. Ze kwam tot de conclusie dat het ergens wel was misgegaan tussen haar en het paard, maar wat precies, dat wist ze niet. Ik heb haar uitgelegd dat wanneer je de oorzaak daarvan niet achterhaalt, en je daar niet mee aan de slag gaat je met een volgend paard ook weer tegen datzelfde probleem aan zal lopen.
Toen ze ervan overtuigd was, dat ze toch eerst dit tot een goed einde moest brengen, om daarna eventueel op zoek te gaan naar een nieuw paard, merkte je dat haar mindset veranderde. Ze was bereid om aan zichzelf werken, nam het paard minder kwalijk. Haar paard reageerde daardoor veel positiever op het gevraagde en ze maakte samen weer stappen in de goede richting. Na twee weken ontving ik een appje waarin ze zei dat ze zo fijn had gereden en dat ze weer heel blij was met haar paard.”
De juiste mindset; stel je verwachtingen bij en je paard voorop.
"De moraal van dit verhaal is dat ook wanneer je denkt dat je paard niet aan je verwachting kan voldoen, je met de juiste hulp en mindset toch een heel eind weer in de goede richting kan komen. Door soms even een stap terug te doen, je verwachtingen en doelen bij te stellen. Het is eigenlijk ook helemaal niet de discussie of een paard wel of niet goed genoeg is of voldoende aanleg heeft. Als je de ontwikkeling van jouw horsemanship als doel hebt, dan stel je je paard boven de sport en de resultaten (lees ook de blog over succesvol zijn). Dan zul je (tijdelijk) jouw sportieve ambities naar beneden bij moeten stellen en is het de uitdaging om eerst te zorgen dat je paard weer plezier krijgt in zijn werk. Dan kun je daarna altijd nog bekijken of je van daaruit nog een stap verder kan richting je eigen sportieve ambities. Zo niet, dan heeft een paard wat fijn getraind is op zijn eigen niveau, goed in zijn vel zit en zijn werk met plezier doet ook weer een goede toekomst bij een nieuwe eigenaar. En jij neemt de goede ervaring die je met dit paard hebt opgedaan weer mee naar een volgend paard."
Neem je verlies en zorg voor een goede match
"Sport en paarden blijft een apart iets, je hebt met levende wezens te maken, met een eigen persoonlijkheid. Soms ontwikkelen ze zich niet hoe wij gehoopt hadden. Dan is het vaak een zware tegenvaller, zeker wanneer je je zinnen hebt erop hebt gezet dat dit paard jou succes zou gaan brengen. Wanneer je paarden van anderen traint, heb je ook te maken met verwachtingen van de eigenaren. Die kunnen dan ook teleurgesteld zijn en komt er naast de teleurstelling er ook nog eens een financieel plaatje bij kijken. Helaas gebeurt het nog dat dan de trukendoos wordt opengetrokken want het moet en het zal lukken. Andere trainingsmethoden, scherpere sporen, scherper bit. Maar wat een paard ook gekost heeft en welke verwachtingen daarmee ook zijn gewekt, het prijskaartje mag nooit een excuus zijn om een paard te forceren om toch te presteren."
"Het paard heeft geen besef van wat hij heeft gekost, hij geeft alleen aan dat hij niet hoger, beter of spectaculairder kán. En die signalen zijn vaak subtiel, want paarden zijn enorme pleasers. Veel paarden blijven doorgaan, ook al gaat dat ten koste van hun eigen welzijn. Als je eerlijk bent naar je paard en jouw verwachtingen en doelen matchen niet met wat hij aankan, dan zit er niets anders op dan dat te accepteren, je verlies te nemen en te zorgen dat zo’n paard dan bij iemand terecht komt waarbij er wel sprake is van een goede match."
"Wij als ruiters moeten er ook voor zorgen dat zulke paarden op de juiste plek terecht komen waar ze tot hun recht komen. Een paard wat je door een parcours van 1.30m moet pushen springt toch al gauw in het oog van de activisten waardoor onze sport in een slecht daglicht komt. Hetzelfde geldt voor een dressuurpaard dat geforceerd door een dressuurpoef wordt gestuurd. En eerlijk gezegd; de dierenactivisten hebben op sommige punten best wel een beetje gelijk."
Met een geforceerde prestatie verliest de sport
"Neem als voorbeeld de Amerikaanse ruiter en zijn stroomsporen die afgelopen week weer in het nieuws kwam. Dit soort situaties zijn echt not done, zo iemand zou nooit meer op een paard mogen zitten. Geforceerde prestaties zijn vaak van korte duur en niet blijvend. En ook al win je de wedstrijd, de sport verliest. Want ook voor de leek is het zichtbaar. De leek weet misschien niets van trainingsmethoden, van alle goed praktijken en wat wij allemaal doen voor onze paarden om het hen naar de zin te maken. Maar ze zijn wel in staat een paard te herkennen die zijn werk niet met plezier doet. Daar hoef je geen expert voor te zijn, en ook geen insider."
Mismatch niet alleen bij sportruiters
"Er is ook nog een grote groep paardenliefhebbers die rijden en niets met sport hebben. Zij willen graag plezier van hun paard door fijne buitenritjes te maken en dresuurmatig te werken met het paard. Ondanks dat deze groep vaak hele goede bedoelingen heeft, ontstaan daar ook vaak mismatchen tussen de verwachtingen en de realiteit. Zo zag ik laatst een meisje rijden op een oud paard. Dat meisje was dol op haar paard en ze had besloten dat het paard altijd bij haar mocht blijven om van z´n oude dag te genieten wat natuurlijk heel mooi is. Maar het paard liep heel erg stijf en onregelmatig. Ze had zich ingelezen in de dressuur en was druk bezig het paard ‘los’ te maken door veel kleine voltes te rijden met allerlei buigingen en stellingen. De bedoeling was goed, want vanuit de gedachte ‘de dressuur is er voor het paard’ wilde ze het paard losmaken. Maar het paard was niet alleen maar een beetje stijf, er was meer aan de hand. Ik heb dat meisje erop aangesproken, misschien wat stevig. Ze schrok ervan, maar ze besloot het paard toch door een dierenarts te laten onderzoeken. Het paard bleek een vergevorderde artrose te hebben en een pijnvrij leven zat er niet meer in. Hier was ze heel erg van geschrokken, ze had het niet door en dacht dat ze goed bezig was."
Ook als de bedoelingen goed zijn, kan het paard de dupe worden
"Moraal van dit verhaal is dat we ook met de beste bedoelingen de plank flink mis kunnen slaan en het paard daar de dupe van kan zijn. Ik denk dat we elkaar in dat soort situaties ook niet moeten veroordelen, maar juist in gesprek moeten blijven. We maken allemaal fouten, en dat is heel menselijk. Tegelijkertijd bieden die fouten die we maken ook steeds weer de kans om ons horsemanship verder te ontwikkelen. We belanden vaak onbewust in situaties die ons paard geen goed meer doen. Vaak is dat niet van de ene op de andere dag, maar gaat dat geleidelijk. Prestaties nemen langzaam af, het plezier verdwijnt met de dag steeds een klein beetje meer, een paard wordt langzaam oud en we worden blind voor de subtiele (en soms ook de minder subtiele) signalen die hij afgeeft dat hij niet meer happy en comfortabel is."
Iedere ruiter heeft een blinde vlek
"Zeker als je maar één paard hebt is het heel moeilijk om objectief te blijven kijken naar je paard en je horsemanship. Om goed te blijven luisteren naar je paard. Dat geldt voor iedereen. Daarom is het zo belangrijk om regelmatig eens iemand bij jouw paard en je hippische carrière te betrekken die met je mee kan kijken. Een goede instructeur, een dierenarts, een behandelaar, een jury. Onderzoek regelmatig of dat wat jij vanzelfsprekend vindt in de omgang met je paard of dat eigenlijk wel zo is? Ga met elkaar in gesprek. Niet om de ander even de waarheid te vertellen, maar écht in gesprek. In de kern delen we allemaal dezelfde passie en kunnen we van elkaar leren. Op die manier kun je je horsemanship steeds weer aanscherpen en verder ontwikkelen en kunnen we hopelijk lang van onze sport en onze paarden genieten.
Let’s be conscious...
Comments