In mijn jarenlange betrokkenheid bij de paardensport heb ik altijd gestreefd naar een constructieve benadering. Mijn kritische blogs waren gericht op systeemverandering, niet op persoonlijke aanvallen. Tegelijkertijd heb ik me ingezet voor een positief imago van de paardensport, onder andere als lid de werkgroep Publieke Opinie van de Sectorraad Paarden, het oprichten van een platform voor een mooie en betere paardenwereld en het organiseren van online contesten waar horsemanship en liefde voor het paard centraal stond. Daarnaast probeer ik iedere dag weer een betere hippische versie van mijzelf te worden. Door regelmatig te reflecteren op mijn eigen horsemanship en ondernemen binnen de paardenwereld.
We zijn onze eigen vijand
Binnen de paardenwereld zijn we enorm kritisch. Vaak vooral op elkaar. Soms echt te kritisch, waardoor we onze eigen vijand worden. We verzanden te vaak (online) in discussies die slechts details zijn van waar het werkelijk om gaat. Vaak worden er onhaalbare idealen gepropageerd wat demotiverend kan werken. Het is onmogelijk om altijd in de perfecte aanleuning en balans te rijden, te zitten volgens het boekje, nooit een miscommunicatie te hebben. Of om onze paarden perfect te huisvesten, door gebrek aan ruimte in stedelijke gebieden of in gebieden met de wolf. Het is zelfs onmogelijk om nooit in een moment van frustratie iets doms te doen. Want we blijven ook allemaal mens.
Het zijn slechts de uitzonderingen die de gepropageerde idealen zullen bereiken. Omdat we allemaal lerende zijn, verschillende doelen en opvattingen hebben of omdat dat praktisch soms niet haalbaar is. Dat we elkaar vaak om elk detail online afbranden creëert niet alleen een cultuur van schuld en schaamte. Maar wakkert ook het wantrouwen dat de buitenwereld in onze sector heeft verder aan. Een cultuur van schaamte en schuld is contraproductief; in plaats daarvan moeten we elke positieve verandering, hoe klein ook, erkennen en aanmoedigen.
Moedig aan, maar spreek ook uit
Dat gezegd hebbende, voel ik me genoodzaakt om me uit te spreken over de recente terugkeer van Andreas Helgstrand in de wedstrijdring. Zijn gebrek aan berouw en verantwoordelijkheid na herhaaldelijke beschuldigingen van paardenmishandeling vind ik verontrustend. De positieve ontvangst die hij van het publiek kreeg, roept vragen op over de waarden binnen onze sport. Maar ook de waardering van de jury. Zo kreeg hij een 7,1 voor een piaffe met extreem veel taktfouten. Voor veel dressuurliefhebbers een niet te volgen beoordeling.
Een tweede kans of cancellen?
Hoewel ik geloof in tweede kansen, zelfs na ernstige fouten, is er een verschil in hoe individuen hiermee omgaan. Charlotte Dujardin's openlijke spijt en verantwoordelijkheid staan in schril contrast met Helgstrand's houding. Haar eventuele terugkeer zou een kans kunnen zijn om te laten zien hoe men kan groeien en veranderen na een misstap. Wanneer zij ons meeneemt in haar persoonlijke proces en laat zien hoe zij veranderingen doorvoert zou dit een inspiratie kunnen zijn voor iedereen die ergens de verkeerde afslag heeft genomen.
We hebben al kunnen zien hoe zij haar straf volledig accepteerde en de gevolgen voor haar waren niet mals. Ze raakte haar toppaard kwijt, haar sponsors en het vertrouwen van het grote publiek. Helgstrand daarentegen ontkende alles in de media en bracht zijn paarden tijdelijk onder bij andere topruiters. Zijn handel bleef toch wel doorgaan, want de elite bleef met hem zakendoen.
Balans tussen vergeving en verantwoordelijkheid
Ik denk dat het belangrijk is dat we een balans vinden tussen vergeving en verantwoordelijkheid. We moeten een omgeving creëren waarin fouten erkend worden, maar ook waarin oprechte pogingen tot verbetering gewaardeerd en ondersteund worden. Dit kan inspirerend zijn voor anderen die positieve veranderingen willen doorvoeren maar aarzelen. Zo kunnen we de cultuur van schuld en schaamte doorbreken.
Prestatie, ethiek en transparantie
Uiteindelijk moeten we streven naar een paardensport die niet alleen prestatiegericht is, maar ook ethisch verantwoord en transparant. Hierbij is er ruimte voor groei en verbetering, maar zijn er ook duidelijke grenzen aan wat acceptabel is in de behandeling van onze paarden. Als collectief moeten we zorgvuldig kiezen wanneer we onze stem laten horen, maar in bepaalde gevallen is het cruciaal dat we ons uitspreken.
De situatie rond Andreas Helgstrand vind ik zo'n geval. Zijn acties, gecombineerd met zijn onverschillige houding, overschrijden de grenzen van wat acceptabel is. Zijn invloed binnen de paardenwereld is enorm en hij toont zich totaal niet verbonden met het behoud van onze sport en paardenwelzijn. Zijn terugkeer in de ring en de staande ovatie die hij ontving, vertegenwoordigen een kant van de dressuursport die we niet zouden moeten tolereren.
Welk verhaal gaan we vertellen?
De essentie van dressuur(sport) zou moeten gaan over de bijzondere band tussen paard en ruiter, gebaseerd op wederzijds vertrouwen en respect, die door allerlei uitdagingen samen groeien en dan een kampioen worden. In plaats daarvan zien we anno 2025 een verhaal van een kapitalistische hippische marktleider die, na herhaaldelijke schandalen, veroordeeld wordt voor paardenmishandeling, een milde straf krijgt, en vervolgens met open armen wordt ontvangen bij zijn terugkeer.
Dit scenario ondermijnt niet alleen de integriteit van onze sport, maar bedreigt ook het maatschappelijk draagvlak. Terwijl de buitenwereld en activisten steeds kritischer worden, kunnen we niet volstaan met het delen van alleen positieve verhalen. Dat maakt ons ongeloofwaardig, zeker in situaties zoals die van Helgstrand.
Let's pick our battles
We kunnen niet langer onze schouders ophalen en zeggen, och dat doet hij al jaren. De schade die wordt aangericht aan de paarden, de sport en het publieke imago, is niet te herstellen met feelgood filmpjes van onze eigen paarden. Alle veranderingen die in positieve zin al gaande zijn, verdwijnen direct naar de achtergrond. Iemand met een invloed als Helgstrand zou zich daar bewust van moeten zijn. En zich daar verantwoordelijk voor moeten voelen.
Het vergroot juist onze geloofwaardigheid als we ons gezamenlijk uitspreken tegen zulke flagrante overtredingen. Daarbij moeten we wel selectief te werk gaan en alleen reageren op werkelijk grensoverschrijdende situaties.
Door dit te doen, tonen we dat we als collectief staan voor ethiek en integriteit in de paardensport.
Comments