Ere wie ere toekomt: over wereldtitels, misleiding en marketing

Onlangs scrollde ik op social media langs een reel: Worldchampion Bridleless Dressage — 91% score. Dat triggert me meteen. 

Niet alleen omdat ik als bit&bridlefitter beroepsmatig met aanleuning bezig ben, maar ook omdat hulpmiddelen (bitten, sporen, zwepen) maatschappelijk onder vuur liggen. 

De paardenwereld ís conservatief — soms pijnlijk conservatief. Misbruik van hulpmiddelen komt voor, elk beeld van een blauw tongpuntje en elke centimeter achter de loodlijn gaat viraal. Met terechte verontwaardiging tot gevolg. Dat betekent niet dat het hele systeem rot is, maar verandering is nodig. En daar juich ik initiatieven juist bij toe: ruiters die laten zien dat samenwerking, verbinding en verfijning wél kunnen. 

Maar… laten we ook nuchter blijven. 

Bit eruit = paardvriendelijk? Helaas niet zo simpel. 

Ik werk als bit&bridle fitter graag met een open mind: ik adviseer zowel mét als zónder bit, afhankelijk van doel, anatomie, management en rijstijl. Er heerst een collectieve cognitieve bias dat bitloos automatisch vriendelijk is. Dat is simpelweg niet waar. 

Bitloos werkt óók in op gevoelige structuren. Bitloos kan óók pijn doen. Bitloos (of hoofdstelloos) + slechte techniek + slechte pasvorm = net zo schadelijk. 

Uiteindelijk gaat het erom hoe we communiceren met ons paard. In de ideale situatie is die communicatie bijna onzichtbaar. Dat is wat dressuur ook zo magisch maakt: wanneer ruiter en paard écht één zijn en de communicatie bijna telepathisch is. Of dit nu met of zonder bit en/of hoofdstel is, is mij dan om het even. 

Waarom ik deze ‘wereldtitel’ wilde zien 

Terug naar de video. 

Een wereldkampioen bridleless dressage met 91%? Dat schept verwachtingen. 91% betekent: bijna foutloos. Wereldtop. Historisch niveau. 

Onder de video stond een waterval aan superlatieven: 

• Dit is hoe dressuur hoort te zijn! 

• Dit is de toekomst van de dressuur! 

• Hét bewijs dat je zonder bit beter rijdt! 

En in een interview zei de amazone over haar pas verworven titel: "Ik wilde bewijzen dat je met connectie en vertrouwen óók succesvol kunt zijn in de sport." 

Mooi. Echt. Maar dan moet de uitvoering dat bewijs wel dragen. 

De realiteit van de proef 

Toen ik de proef bekeek, zag ik iets anders: 

Ik zag een paard dat regelmatig de rug wegdrukte, taktfouten maakte, geen lengtebuiging en duidelijke spanning uitte—oren plat, staart zwiepend, onrustige hoofd-halshouding. Verzameling ontbrak, rechtgerichtheid ook, en de hulpen waren groot. Veel oefeningen die technisch niet correct werden uitgevoerd. Tussendoor werden kunstjes getoond zoals steigeren en Spaanse pas, leuk voor een show, maar geen dressuurmatige basis. Het is knap dat het zonder hoofdstel gebeurt, absoluut. Maar 91%? Wereldkampioen?  

Dat het hoofdstelloos kan wéét ik, hier en daar tref je (online) een ruiter die dat demonstreert in een ‘achtertuin-setting’. Klein detail: die paarden zijn vrijwel altijd mét bit tot dat niveau opgeleid.  

De amazone had zelf als verklaring voor de onvolkomenheden: hoofdstelloos rijden is erg moeilijk, het paard had een gebrek aan wedstrijdritme, de locatie was spannend en de oefeningen waren voor dit paard erg moeilijk.  

Allemaal valide argumenten voor een mindere proef of bij ‘work-in-progress'. Maar niet passend bij een wereldtitel + 91%. 

Maar… was het überhaupt een wereldkampioenschap? 

Ik ging verder zoeken: Wie organiseerde dit? Welke landen deden mee? Wat waren de selectie-eisen? Wat is het juryformat? 

De uitkomst was… verhelderend. 

Het bleek te gaan om een lokaal Pools hippisch niche evenement, met vooral Poolse deelnemers. Die een dressuurproef moesten laten zien vergelijkbaar met L/M dressuur. Geen officieel erkende status, geen sportbond. De betreffende amazone had zich niet geselecteerd via nationale selecties maar deed mee op uitnodiging.  

In haar eigen communicatie vertaalde zij haar deelname aan het evenement als het vertegenwoordigen van Nederland op de ‘Wereldkampioenschappen Bridleless Dressage’.  

En zij keerde terug naar Nederland als ‘Worldchampion Bridleless Dressage 2025.’ 

Daar ging het mis. 

Ter vergelijking: mijn dochter had afgelopen zomer een eventingwedstrijd in de B hier in de regio. Er deden ook wat ruiters uit Engeland en België mee.  

Dit gaf het evenement een leuk en internationaal tintje, er stonden wat kraampjes en er werden wat prijzen gesponsord. Maar daarmee was het nog steeds geen Europees Kampioenschap.  

Niemand zou het ook in zijn hoofd halen om er zo’n titel aan te hangen. Het blijft gewoon een regionale wedstrijd waar iedereen plezier heeft en leert. 

Titels als ‘wereldkampioen’ zijn beschermd en mogen alleen worden gebruikt wanneer een evenement officieel erkend is door een (inter)nationale sportbond, met bijbehorende selectie-eisen, reglementen, onafhankelijke jury’s en kwalificatieprocedures. Een lokale wedstrijd met internationale deelnemers of een commerciële organisatie zonder bondstoestemming kan zich dus niet tot NK, EK of WK uitroepen—hoe mooi of populair het evenement ook is.

Zonder officiële erkenning is zo’n titel misleidende marketing en ondermijnt het de waarde van échte sporttitels. 

Het echte probleem: framing boven feiten 

De wereldtitel(s) waarmee de amazone zich in vrijwel elke (social) media uitlating profileert, schept een beeld dat niet strookt met de werkelijkheid. 

En de ten onrechte geclaimde status die bij een wereldtitel hoort, wordt vervolgens marketingtechnisch helemaal uitgemolken.  

Om diensten aan te prijzen. Om geboekt te worden voor shows en events. En om via crowdfunding geld binnen te halen om de reis naar Polen te bekostigen. 

Haar fanbase verdedigt haar als status topsporter.  

Elke kritische noot wordt weggezet als afgunst of conservatisme. 

Opmerkelijk is ook dat zowel organisatoren, hippische als lokale media de titel zonder enige research hebben overgenomen.  

Social media is een prachtig podium om zichtbaar te worden, maar het wordt een probleem wanneer beleving belangrijker wordt dan waarheid. Steeds vaker zien we dat organisaties liever influencers uitnodigen met bereik dan ruiters en trainers die hun horsemanship hebben bewezen via opleiding, resultaten en toetsing.

Het gevolg? Niet de beste prestaties of technieken krijgen het podium, maar de meest pakkende verhalen.  

Vervlakking van de sport: showmanship en trucs 

Dat vervlakt de sport: goede training en expertise raakt ondergesneeuwd door showmanship, jonge ruiters leren de zichtbare truc vóór ze de basis begrijpen, en paarden worden het slachtoffer van wat online validatie oplevert in plaats van wat technisch en biomechanisch correct is. Echte expertise heeft tijd, kritisch denken en toetsing nodig — en dat past niet altijd in een reel van 15 seconden. 

En dat is precies het punt: ik gun iedereen plezier, creativiteit en andere disciplines. Ik steun innovatie, bitloos of hoofdstelloos rijden, shows, alternatieve vormen van sport en nieuwe manieren om met paarden om te gaan. Maar ik heb moeite met titels of een status claimen die zijn voorbehouden aan ruiters die jarenlang via nationale selecties, kritische jury’s en internationale competities strijden op het allerhoogste niveau.  

Dát zijn de echte kampioenen. Zij meten zichzelf continu, leggen zichzelf onder het vergrootglas, en worden niet beoordeeld op likes maar op prestaties op het allerhoogste niveau. 

Want een wereldtitel draag je niet voor jezelf. Je vertegenwoordigt je land en je sport. 

En daar hoort waarheid bij — geen social media storytelling.