Voor veel dressuurruiters komt ooit eens het moment dat ze over willen stappen op het rijden met stang- en trens. Vaak op het moment dat de klasse Z-dressuur wordt bereikt. Wanneer je op een gevorderd niveau dressuurmatig traint met je paard kun je met de stang als toevoeging bij je trens soms net dat extra stukje verfijning, verzameling en oprichting bereiken. Het rijden met stang en trens vraagt echter om veel kennis en ervaring. In de praktijk gaat het dan ook nog wel eens mis. In deze blog lees je meer over de veel gemaakte fouten bij het rijden op stang en trens.
De basis is niet voldoende voor elkaar
De eerste en belangrijkste voorwaarde om de overstap te maken naar het rijden met stang en trens is dat de basis voor elkaar is. Maar wat verstaan we nu eigenlijk onder 'de basis'? Ik versta er in ieder geval onder dat je je paard gelijk op twee teugels hebt, in balans. Dat je paard fijn door het lijf loopt, mooi in verbinding met een constante aanleuning. Als ruiter kun je onafhankelijk zitten. Al die basisvoorwaarden moeten in de training kunnen worden behouden bij het rijden op het niveau dat vanaf de Z dressuur wordt gevraagd. Klinkt vanzelfsprekend, maar de praktijk is weerbarstiger. Vaak wordt aangenomen dat men bij het behalen van de 10 winstpunten in het M2, het bewijs in handen heeft dat de basis voldoende voor elkaar is. Helaas is dat geen garantie.
Er zomaar een set inhangen
Wat ik in de praktijk regelmatig tegenkom is dat veel ruiters die de overstap willen maken naar stang- en trens dit eerst even willen proberen voordat ze een dure set bitten aanschaffen. Vaak wordt er dan een set geleend, of van zolder gehaald waarmee ooit een ander paard is gereden. Hang nooit zomaar een set in de mond van je paard! Wat goed voor een ander paard heeft gewerkt, wil niet zeggen dat die set bij jouw paard dan ook goed past. De ruimte voor twee bitten in de mond is bij veel paarden beperkt, de pasvorm van een stang en trenscombinatie luistert daarom nog nauwer dan bij een gewoon bit. Als je een set inhangt die niet goed past, kun je niet alleen de mond maar ook het vertrouwen van je paard flink beschadigen.
De stang en trens als quick fix
Wat nogal eens gebeurd is dat ruiters hopen dat als zijn overstappen op stang en trens dat zijn daarmee problemen op kunnen lossen. Bijvoorbeeld wanneer het paard te zwaar in de hand is of zich op sommige momenten te sterk maakt. Wanneer het paard nog niet voldoende in de basisvoorwaarden bevestigd is op de trens en je wil dit oplossen met een stang en trens, dan heb je kans dat je het ene probleem inruilt voor een ander groter probleem. Het paard kan dan bijvoorbeeld zijn tong over het bit gaan gooien, of gaan staken. Of het paard gaat compenseren in het lijf waardoor er blessures ontstaan. Wanneer je basis echt goed voor elkaar is, kun je met stang en trens nog dat kleine beetje extra verfijnen. Wanneer je het inzet als een quick fix voor problemen, zullen je problemen alleen maar groter worden.
De bitten liggen op elkaar
Een veel gemaakte fout bij het rijden met stang en trens is dat de hoogte van de bitten niet goed is afgesteld. De bitten komen dan op elkaar te liggen in de mond. Hierdoor kan het paard vaak de mond niet goed sluiten, en kan er grote schade in de mond ontstaan aan de tong, het gehemelte en de lagen. Paarden reageren daar verschillend op. Het ene paard zal steeds de mond openen, de ander zijn tong erover gooien. Weer andere paarden laten niets merken, waardoor men er pas achter komt als er daadwerkelijk schade in de mond is ontstaan. Het op de juiste hoogte afstellen van de bitten is precisiewerk. Soms komt het voor dat er gewoon echt te weinig ruimte is in de paardenmond voor twee bitten. In dat geval is rijden met stang en trens geen optie.
Stang te groot
Vaak wordt gedacht dat de stang dezelfde maat moet hebben dan de trens. Maar de stang komt in de mond onder de trens te liggen, waar de kaak smaller toeloopt. Hoeveel smaller kan per paard verschillen. Het is belangrijk dat de stang precies de juiste maat heeft. Een te grote stang kan gaan schuiven in de mond. Dat is onprettig voor het paard en kan bovendien wondjes veroorzaken.
Je laten adviseren door iemand die jouw paard niet kent
Veel mensen laten zich bij de aanschaf van een set bitten adviseren in de winkel. Maar je kunt zonder het paard, de wijze van rijden en de anatomie van de mond van het paard gezien te hebben, nooit op afstand goed adviseren welke bitten geschikt zijn. Paarden kunnen smalle kaken, brede kaken, dikke of dunne tongen hebben. Hoge of lage gehemeltes, meer of minder ruimte tussen de voortanden en de kiezen. Ook hebben paarden vaak een voorkeur voor bepaalde materialen, zoals sensogan, sweet iron, rvs of kunststof. Daar kom je alleen achter door verschillende bitten te testen.
Dure merken zijn beter
Vaak wordt gedacht dat dure merkbitten beter zijn. Of dat je set moet bestaan uit bitten van hetzelfde merk. Maar de praktijk leert anders. Sommige paarden lopen namelijk prima op de wat goedkopere merken. En andere paarden doen het weer beter op een duurder merk. Of op een combinatie van verschillende merken. Het allerbelangrijkste is dat de set goed past in de mond van het paard en dat het paard het bit goed accepteert.
Laat je goed adviseren
Wil je de overstap gaan maken naar het rijden met stang- en trens? Laat je dan goed adviseren. Als bitfitconsultant kan ik daarvoor bij je op stal komen. Ik werk met verschillende merken en ga met jou op zoek naar de beste combinatie voor jou en je paard. Ik kijk daarbij onder andere naar de anatomie van de mond van je paard, de pasvorm van je hoofdstel en naar andere aspecten die van invloed zijn op je aanleuning. Ik let altijd op de de basisvoorwaarden. Als deze onvoldoende voor elkaar zijn zal ik je afraden om over te stappen op stang en trens in plaats van je een dure set te verkopen, met alle gevolgen van dien. Wel kan ik je dan adviseren welke stappen nog kunnen worden ondernomen in het toewerken naar een niveau waar het rijden met stang en trens verantwoord is en van toegevoegde waarde kan zijn. Je hoeft trouwens niet altijd een nieuwe bitten aan te schaffen. Als je zelf al beschikt over verschillende bitten, kunnen we deze ook meenemen in het consult. Voor een stang- en trenshoofdstel op maat kun je ook bij mij terecht.